գիտություն

Արհեստական ​​բանականության (AI) ոլորտում խոշոր ձեռքբերումներից մինչև ռոբոտաշինության և նոր սերնդի սարքավորումների արագ աճ․ 2025 թվականն աչքի է ընկել հավակնոտ և երբեմն անսպասելի տեխնոլոգիական առաջընթացով․ գրում է Euronews-ը։  Լրատվամիջոցն անդրադարձել է տարվա ամենաանսովոր տեխնոլոգիական նորամուծություններից մի քանիսին՝ կենդանիների ընկերակից ռոբոտներից մինչև արհեստական ​​բանականությամբ աշխատող շրթներկի ապլիկատորներ: Ռոբոտները, որոնք մի ժամանակ թվում էին հեռավոր ապագայի ֆանտազիա, … Read more

Դեկտեմբեր 22,2025 13:53 «Ապառաժ». Լույս է տեսել ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի և Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարանի ավագ գիտաշխատող, պատմական գիտությունների թեկնածու Արտակ Մաղալյանի «Արցախի մելիքությունները XVII-XIX դդ․» աշխատությունը, նվիրված հայոց պատմության կարևորագույն շրջափուլերից մեկի՝ Արցախի մելիքությունների պատմությանը: Մենագրության մեջ արխիվային նորահայտ նյութերի, վիմագրերի և պատմագիտական գրականության հիման վրա քննարկված են Արցախի մելիքների իրավասությունների և պարտականությունների … Read more

Սույն թվականի դեկտեմբերի 17-ին ՀՀ ԳԱԱ նախագահության նիստերի դահլիճում տեղի ունեցավ ՀՀ ԳԱԱ հիմնարար գիտական գրադարանի 90-ամյակին նվիրված հոբելյանական միջոցառում, որին մասնակցեցին  պետական, դիվանագիտական, գիտակրթական ոլորտների ներկայացուցիչներ։ Մասնակիցներին ողջունեց ՀՀ ԳԱԱ նախագահ ակադեմիկոս Աշոտ Սաղյանը։ «Գիտությունների ազգային ակադեմիայի հիմնարար գիտական գրադարանը Հայաստանի Հանրապետության ամենախոշոր գիտական, տեղեկատվական կենտրոններից է։ Իր հիմնադրման օրվանից այն դարձել է գիտական … Read more

Սկոպուսյան ամսագրում լույս է տեսել «Ադրբեջանի իսլամական դիվանագիտությունը Լեռնային Ղարաբաղի 2020թ. պատերազմի համատեքստում. Իսլամական համագործակցության կազմակերպության դերը» հոդվածը “Southeast European and Black see studies” ազդեցության բարձր գործակից ունեցող (Q1 Impact Factor Best Quartile) ամսագրում հրապարակվել է ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի գիտաշխատողներ Արաքս Փաշայանի և Նազելի Նավասարդյանի «Ադրբեջանի իսլամական դիվանագիտությունը Լեռնային Ղարաբաղի 2020թ. պատերազմի համատեքստում. Իսլամական … Read more

Դեկտեմբերի 5-ին ՀՀ ԳԱԱ Հր. Աճառյանի անվան Լեզվի ինստիտուտում գործող ԲԿԳԿ-ի՝ Լեզվաբանության 019 մասնագիտական խորհրդի նիստում տեղի ունեցավ հայագիտության համար կարևոր և սպասված իրադարձություն։ Լեզվաբան, դոցենտ, գիտական բազմաթիվ հոդվածների հեղինակ Մհեր Քումունցը հաջողությամբ պաշտպանեց դոկտորական ատենախոսություն՝ արժանանալով բանասիրական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճանի։ Ատենախոսության թեման՝ «Արցախ-Սյունիքի բարբառային բառապաշարը», այսօր առավել քան արդիական է և ունի ոչ … Read more

Մեծ Բրիտանիայում գործող Humanoid ընկերության մշակած HMND 01 Alpha Bipedal ռոբոտը քայլել սովորել է իր գործարկումից ընդամենը երկու օր անց․ մի գործընթաց, որը ռոբոտաշինության մեջ սովորաբար շաբաթներ կամ ամիսներ է տևում․ գրում է Euronews-ը։ Ռոբոտը պատրաստվել է ընդամենը 5 ամսում՝ սկզբնական նախագծումից մինչև գործարկման փուլ։ Սովորաբար նման ռոբոտներ հավաքելու համար պահանջվում է 18-24 ամիս։ Alpha … Read more

ՀՀ ԳԱԱ Մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտի առաջատար գիտաշխատող, Denovo Sciences ընկերության համահիմնադիր Հովակիմ Զաքարյանը գրում է. «Տեսեք՝ ինչ հետաքրքիր բան է ստացվում. 2026 թվականին գիտության ոլորտի ֆինանսավորումը նվազելու է գրեթե նույնքան չափով, որքան ավելանալու է «Ակադեմիական քաղաք» ծրագրի բյուջեն։ Չեմ պնդում, որ դա նույն գումարն է, բայց ուզում եմ այս օրինակով ցույց տալ, թե ինչպես է … Read more