ՊԵԿ նախկին նախագահ Դավիթ Անանյանը գրում է.
ՀԵՆԱՍՅՈՒՆ 3․Սպառող տնտեսությունը փակուղի է․ Հայաստանին պետք է արտադրող և արտահանող մոդել
📌 Փոքր շուկա ունեցող երկիրը չի կարող երկարաժամկետ զարգանալ ներքին սպառման հաշվին։ Սա տնտեսական աքսիոմ է, ոչ թե քաղաքական կարծիք։
Հայաստանի վերջին տարիների «աճը» հիմնականում սնվել է սպառումից, ներմուծումից և ժամանակավոր հոսքերից։ Արտադրությունը և արտահանումը մնացել են երկրորդ պլանում, իսկ արժեքը ստեղծվել է ոչ թե այստեղ, այլ Հայաստանի սահմաններից դուրս։
❓ Հարցը պարզ է․ ուզո՞ւմ ենք տնտեսություն, որը արձագանքում է արտաքին միջավայրին, թե՞ տնտեսություն, որը ինքն է ձևավորում իր տեղը շուկաներում։
⚙️ Արտադրություն՝ ոչ թե հումք, այլ հավելյալ արժեք
Նոր տնտեսական քաղաքականության առանցքում արդյունաբերության կառուցվածքային փոփոխությունն է՝ հումքային արտահանումից դեպի պատրաստի, բարձրարժեք արտադրանք։
Սա ենթադրում է՝ արդյունաբերական գոտիներ, կլաստերներ,⚡մաքուր էներգիայով աշխատող արտադրություն, ինտեգրում գլոբալ արժեքային շղթաներին։
🧠 Տեխնոլոգիա և գիտելիք՝ որպես մրցակցության հիմք
Տնտեսության ապագան չի կարող կառուցվել միայն ծառայությունների վրա։ ՏՏ ոլորտը պետք է դուրս գա աութսորսինգի տրամաբանությունից և դառնա ինժեներական, գիտահետազոտական և արտադրական լուծումների աղբյուր։
Զարգացման ակունքներում են կենսատեխնոլոգիաները, ֆինանսական տեխնոլոգիաները, ռազմարդյունաբերական և տիեզերական ուղղությունները։
🎓 Մարդկային կապիտալը դառնում է առանցք․ STEM կրթություն, ինժեներական հմտություններ, գիտություն–արտադրություն կապ։
🌱 Գյուղատնտեսությունը՝ սոցիալական ճյուղից դեպի արտահանման ոլորտ
Գյուղատնտեսությունը պետք է գոյատևումից վերածվի գիտելիքահեն արտադրության։ Հողի կառավարման, տեխնոլոգիաների և վերամշակման միջոցով գյուղմթերքը պետք է դառնա արտահանման շղթայի լիարժեք մաս։
💰 Հարկային քաղաքականություն՝ արտադրության համար, ոչ սպառման
Նոր մոդելը անհնար է հին հարկային տրամաբանությամբ։ Անհրաժեշտ է անցում կատարել անուղղակի հարկերից դեպի ուղղակի հարկեր, բաժնետիրական ընկերությունների համար ներդնել շահութահարկի էստոնական մոդելը, ԱԱՀ-ն աստիճանական փոխարինել վաճառքի հարկով, ներդնել պրոգրեսիվ եկամտային հարկի և շահութահարկի համակարգ, ինչպես նաև հասցեական աջակցություն ցուցաբերել ՓՄՁ-ներին և արտադրական գոտիներին։
Հարկային համակարգը պետք է խթանի ներդրումը և արտադրությունը, ոչ թե ներմուծումն ու սպառումը։
🏛️ Ինստիտուտներ՝ որպես տնտեսական անվտանգության հիմք
Ոչ մի տնտեսական մոդել չի աշխատում առանց անկախ դատարանների, մրցակցության պաշտպանության և կայուն իրավական միջավայրի։ Սա քաղաքական ցանկություն չէ, այլ տնտեսական անհրաժեշտություն։
✈️ «Միասնության Թևեր»-ի երրորդ ՀԵՆԱՍՅՈՒՆԸ սա է։ Հայաստանի ապագան սպառման մեջ չէ։ Այն արտադրության, արտահանման և տեխնոլոգիական արժեքի մեջ է։
Համաձայն «Հեղինակային իրավունքի եւ հարակից իրավունքների մասին» օրենքի՝ լրատվական նյութերից քաղվածքների վերարտադրումը չպետք է բացահայտի լրատվական նյութի էական մասը: Կայքում լրատվական նյութերից քաղվածքներ վերարտադրելիս քաղվածքի վերնագրում լրատվական միջոցի անվանման նշումը պարտադիր է, նաեւ պարտադիր է կայքի ակտիվ հղումի տեղադրումը: